Er is een noodwet nodig om de bouw van onder meer ouderenwoningen en verpleeghuizen te versnellen. De inspraakprocedures voor omwonenden duren nu wel erg lang en een wet om de procedures te versnellen kan uitkomst bieden, vertelt Corine Dijkstra, namens de ChristenUnie wethouder Zorg in de gemeente Gouda en sinds dit jaar lid van de Taskforce wonen en zorg namens de veertig grootste gemeenten.
Zij verwijst naar de crisis- en herstelwet die begin 2010 werd ingevoerd om de bouw van infrastructuurprojecten naar voren te halen en zo de economie een stimulans te geven in crisistijd. De regeling zorgde voor kortere procedures waardoor projecten zoals nieuwe snelwegen, spoorverbindingen en havens sneller konden worden gebouwd.
‘Ik ben niet tegen alle juridische mogelijkheden die mensen hebben om hun gelijk te halen, maar het gaat soms wel ver hoor.’ Dijkstra ziet dat omwonenden steeds meer bezwaar maken tegen projecten, ook als het alleen om woonzorgprojecten of sociale huur gaat. ‘Gouda is een heel dichtbevolkt stadje. Overal waar je hier gaat bouwen, vraagt de gemeenteraad om draagvlak en participatie. En dat is ook heel belangrijk, maar tegelijkertijd kan het heel stagnerend werken.’ Soms duurt het ook wel tien jaar voordat een project gerealiseerd is. Zij ziet een rol weggelegd voor oud-minister van VWS Hugo de Jonge, de huidige minister van Volkshuisvesting, om de inspraakprocedures te versnellen. ‘Hij zou de getallen uit zijn VWS-tijd nog wel scherp op het netvlies moeten hebben.’
In Gouda is onlangs de woonzorgvisie opgesteld. Groot voordeel van het document is dat de gemeente nu ook scherper in beeld heeft wat de behoefte aan ouderenwoningen en verpleegzorgplekken is de komende jaren en wat het aanbod is in de hele regio, vertelt de wethouder. ‘De winst is dat we nu weten van het bestaande aanbod in buurgemeenten. Dat hadden we twee jaar geleden niet.’ Dat overzicht is cruciaal, merkt zij op. ‘Soms sloot bij wijze van spreken net over de gemeentegrens een verzorgingstehuis waar wij niet van op de hoogte waren. Maar wij hadden dat vastgoed wel voor iets anders kunnen gebruiken.’
Tot een paar jaar terug was het voor de gemeente nog helemaal niet duidelijk hoe groot de behoefte aan ouderenwoningen was. In het verleden wisten bijvoorbeeld zorginstellingen, zorgklantoren, CIZ en de gemeente elkaar niet altijd te vinden als het over benodigd vastgoed ging. ‘Je hebt natuurlijk veel zorg die niet gefinancierd wordt door de gemeente, via de Wmo, maar door de Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet. En dat werkte wel wat langs elkaar heen, denk ik. Het gesprek over vastgoed was er nooit echt.’ Sinds een paar jaar is dat contact er wel, ‘maar daar hebben we echt een been in bij moeten trekken’. De wethouder roept zorgbestuurders dan ook op om lokale bestuurders op te zoeken als het gaat voor de verwachtingen van zorgvastgoed. ‘Soms is het wel een blinde vlek. Oppervlakte is schaars en omdat er vaak een aantal jaar overheen gaan, moet je dat niet bij je houden. Geef dit op tijd aan, aan gemeenten.’
Voor Dijkstra viel vooral op dat er nog altijd meer behoefte zal zijn aan verzorgingstehuizen. ‘Het hele idee van langer thuis wonen en dus minder vastgoed aan verzorgingshuizen is geen realiteit omdat de demografische ontwikkeling voor meer ouderen zorgt. Stel dat 10 procent van de ouderen in een intramurale voorziening komt. Als er veel meer 80-plussers zijn, doet die 10 procent toch een groter beslag op het vastgoed. De consequenties daarvan doorrekenen, ook met de zorgkantoren en aanbieders van verpleeghuiszorg, betekent nogal iets voor het ruimtebeslag.’
De bouw van ouderenwoningen en verpleegzorgplekken gaan nu nog niet snel genoeg, geeft zij toe. Zij wil dit zelf opnieuw op de agenda zetten en met de nieuwe gemeenteraadsverkiezingen is er ook een nieuwe kans om het onderwerp via een coalitieakkoord te agenderen. ‘Het helpt om aan de voorkant doelstellingen te realiseren. Dan gaat de ambtelijke organisatie ook veel harder lopen dan wanneer je dit via een akkoord aan de voorkant doet.’
Sommige gemeenten moeten nog toekomen aan het realiseren van de visie. Waardoor komt het dat dit proces soms zo traag gaat. Volgens Dijkstra is het ook belangrijk dat de wethouder Wonen en wethouder Zorg elkaar liggen. Een ‘tweelinggevoel’, is hiervoor nodig, zegt zij. ‘Wij hebben in dit college die gemeenschappelijkheid voor ogen. Maar als je als wethouder Wonen in een college bent gekomen om voor de rijkeren in jouw gemeente mooie woningen te bouwen dan heb je wat minder feeling met de wethouder zorg. Dat is soms ook politieke kleur.’
Zij ziet zelf in de gemeente nog kansen als het gaat om het levensloop bestendig maken van bestaande woningen. Dan gaat het om oudere flats waar bijvoorbeeld een traplift moet komen of een drempel moet worden weggehaald. Maar voor de gemeente is dit moeilijk te financieren omdat de Wmo-uitgaven nu al op de gemeentelijke begroting drukken. ‘Wij kunnen het eigenlijk echt niet betalen. Het vergt collectieve aanpassing om die flats uit de jaren zestig of zeventig geschikt te maken, maar wetgeving voor de Wmo is op het individu.’ Zij vraagt zich af of Den Haag hier geen bijdrage voor kan leveren.
Ook zou het helpen als er een bijdrage komt van verzekeraars voor een persoon die ouderen kan ondersteunen bij geclusterde ouderenwoningen. Op die manier kunnen ouderen vaak langer thuis wonen en een verhuizing naar een verpleeghuis uitstellen. Zij wijst ook op de voordelen voor de wijkverpleging. ‘Die moeten nu elke ochtend op de fiets van cliënt A naar cliënt B en dan heb je vijf aanbieders die de hele stad doorgaan. Wat een kapitaalvernietiging is dat. Wij proberen in één wijk één aanbieder te krijgen zodat ze niet door de hele stad met de auto’s hoeven, maar goed het is ook marktwerking.’ Met één persoon per woonzorgcomplex kan dat veel efficiënter, merkt de wethouder op.
Bron: https://www.zorgvisie.nl/noodwet-nodig-om-de-bouw-van-ouderenwoningen-te-versnellen/
