Vandaag 25 september 2023, is het 8 jaar geleden dat de wereld de Duurzame Ontwikkeldoelen onarmde (ook wel de Sustainable Development Goals – SDG’s). Zeventien doelen die ons op weg helpen naar een inclusieve, rechtvaardige en duurzame maatschappij in 2030. Om dat in de kijker te zetten, wordt jaarlijks op 25 september de SDG-vlag gehesen. Ook bij het Huis van de Stad, wappert deze vlag.
De vlag is een symbolisch teken om aan te geven dat Gouda op meerdere punten actief is om bij te dragen aan een rechtvaardigere wereld. Gouda staat ook vermeld op de lijst global goals gemeenten. https://vng.nl/artikelen/overzichtskaart-van-global-goals-gemeenten
Brede welvaart en SDG’s
Traditioneel gezien kijken economen bij het meten van de welvaart van een land naar het bruto binnenlands product (bbp). Het bbp is de economische indicator die gebruikt wordt voor de stand van de economie. Het bpp maakt geen onderscheid tussen economische activiteiten die de levensstandaard van mensen werkelijk verbeteren en economische activiteiten die dat niet doen. Het concept brede welvaart vloeit voort uit de gedachte dat welvaart om méér gaat dan het bbp. Brede welvaart richt zich niet alleen op economische groei en de materiële welvaart, maar biedt een bredere blik op de kwaliteit van het leven en andere welvaartsaspecten zoals wonen, gezondheid, veiligheid, onderwijs, zorg en de kwaliteit van natuur en leefomgeving. Deze thema’s worden vaak gemeten met kwantitatieve indicatoren.
Steeds meer gemeenten zien SDG’s als bruikbaar kompas bij het streven naar brede welvaart, oftewel het in balans brengen van sociale, economische en fysieke doelstellingen. Voor het monitoren van beleid zijn de SDG’s relevant omdat zij de afzonderlijke thema’s binnen de brede welvaart beschrijven. Deze doelen vormen zo een goede kapstok om de indicatoren aan te koppelen.
Van de onderliggende streefdoelen van de Global Goals kan, volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), 65% niet worden behaald zonder actie van lokale overheden. De VNG heeft, voor Nederlandse gemeenten, een standaard set van indicatoren ontwikkeld om (gemeentelijk) beleid te monitoren. Deze integrale indicatorenset maakt gebruik van openbare databronnen, van bijvoorbeeld het CBS, politie, UWV, KvK en de Klimaatmonitor. Verder helpen deze indicatoren om inzichtelijk te maken hoe gemeentelijke activiteiten bijdragen aan het realiseren van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.
Motie indicatoren in de programmabegroting 2024
Vanuit de gedachte, ‘meten is weten’ én door het inzichtelijk maken, kun je verantwoording afleggen en bijsturen. Daarom is in de programmabegroting 2024 van Gouda een nieuwe set aan eigen indicatoren opgenomen, waarbij is aangegeven dat SDG’s en de bijhorende indicatorenlijst van de VNG, Gouda een overkoepelende kapstok heeft geboden om te komen tot een nieuwe lijst van indicatoren voor in de begroting.
Wij vinden het heel waardevol dat een aantal indicatoren opgenomen zijn. Echter, een deel van de indicatoren uit de VNG-set is in de Goudse set niet of in aangepaste vorm overgenomen en er zijn geen streefwaarden of prioriteiten in de SDG-doelstellingen gemaakt. Omdat het volgens ons wenselijk is dat de brede welvaart van de gemeente zo objectief mogelijk in kaart wordt gebracht en zo ook vergelijkbaar is met andere gemeenten, is, middels een motie, die is ingediend op 3 juli, de laatste raadsvergadering voor het zomerreces, het college verzocht om het volledige VNG-model aan indicatoren te volgen. https://www.waarstaatjegemeente.nl/dashboard/sustainable-development-goals/sustainable-development-goals–global-goals-
De wethouder gaf als reactie op deze motie aan:
‘Fijn dat deze wens ook leeft in de raad en dat er aandacht is voor de Global Goals / Brede Welvaart. De indicatoren die in de begroting zijn opgenomen zijn gekoppeld aan de doelstellingen uit de begroting. Daarvoor zijn de VNG-indicatoren als uitgangspunt gebruikt. Echter voor een aantal doelstellingen zijn geen passende VNG-indicatoren beschikbaar, dus is gekozen voor andere indicatoren die wel aansluiten op de doelstellingen. Voor het monitoren van de 17 Global Goals wordt een apart dashboard op Gouda in Cijfers ingericht. Daar wordt per Global Goal de lijst van de VNG overgenomen, indien de indicatoren actueel en beschikbaar zijn. Daarnaast wordt dit dashboard aangevuld met indicatoren vanuit de Regionale Klimaatmonitor en de Regionale Brede Welvaartsmonitor. Ook indicatoren die eventueel voortkomen uit het integraal duurzaamheidsplan zullen worden opgenomen in dit dashboard. De motie verzoekt het college daarnaast om de raad in gesprek te gaan hoe het zo verkregen inzicht in de brede welvaart in Gouda kan ingezet worden om doelen en prioriteiten te stellen. Verschillende gemeenten stellen een jaarlijkse monitor of staat van de stad op die zij voorafgaand aan de kadernota naar de raad sturen. Bij zo’n document zou Brede Welvaart of de Global Goals als kapstok gebruikt kunnen worden. Ons voorstel zou zijn om de suggestie te doen om hier in Q3 met de commissie bestuur over in gesprek te gaan.’
Vanwege deze toezegging van de wethouder, is de motie ingetrokken.
Gouda toekomstvisie 2030
Al in februari 2018 is besloten een toekomstvisie voor Gouda 2030 op te stellen. De visie, welke is vastgesteld op 18 juni 2019, geldt als stip op de horizon en de ambities als richtingen waarop Gouda zich de komende jaren kan profileren. Er zijn vier toekomstambities gedefinieerd, bij elke ambitie wordt een beeld geschetst van Gouda in het jaar 2030. De ambities zijn gekoppeld aan de SDG’s, SDG’s om de duurzame ontwikkeling per ambitie duidelijk weer te geven. Het uitgangspunt is dat Gouda een stad moet zijn die met voorspoed wordt doorgegeven aan de toekomstige generaties. De indicatoren zoals deze nu opgenomen gaan worden in de begroting voor 2024, werken dit verder uit.
MVOI-ontwikkeltraject inclusief ondertekenen Manifest MVOI
Vandaag, 25 september 2023 is ook het manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (hierna MVOI) ondertekend. Met het ondertekenen van het manifest committeert de gemeente zich tot het opstellen van een Actieplan MVOI, monitoren van de voortgang en het jaarlijks rapporteren aan het Rijk. Door maatschappelijk verantwoorde producten en diensten te kopen creëert de overheid marktvraag naar duurzame, sociale en innovatieve producten, werken en diensten. Dit geeft een impuls aan marktpartijen om te innoveren en hun aanbod te verduurzamen. Daarnaast draagt het inkopen van maatschappelijk verantwoorde producten en diensten bij aan het behalen van de in het bestuursakkoord opgenomen doelen. Waaronder reductie van CO2-emissie met als einddoel CO2-neutraal in 2040, bevordering van de biodiversiteit en aandacht voor klimaatadaptatie. Ook wordt met het opstellen van een actieplan concreet invulling gegeven aan het zijn van een Global Goals gemeente. Het MVOI en de SDG’s richten zich op dezelfde maatschappelijke doelen.
Gouda Fairtrade gemeente sinds 2011
Fairtrade Gemeente is een eervolle titel die aangeeft dat een stad bijzonder veel aandacht besteedt aan eerlijke handel. In een Fairtrade Gemeente worden veel fairtrade producten verkocht, gekocht en gebruikt door supermarkten, winkels, horeca, kerken, verenigingen, scholen, gemeente, bedrijven en consumenten. Gemeenten die meedoen geven hiermee aan eerlijke handel een warm hart toe te dragen en werk te maken van economische bevordering in ontwikkelingslanden. Daarmee draagt dit bij aan de SDG’s. De campagne gaat niet uit van traditionele ontwikkelingshulp, maar juist van handel en dan juist eerlijke handel. Boeren en producenten krijgen een gegarandeerde minimumprijs om in basisbehoeften te kunnen voorzien, plus een premie die gebruikt kan worden om te investeren in de eigen gemeenschap.
Circulariteit
Komende periode gaat de gemeenteraad van Gouda aan de slag met circulaire economie. Circulariteit is een breed begrip, Bureau2030 neemt de raad mee in een tweetal sessies, allereerst om de kennis op dit gebied te vergroten en zicht te geven op landelijke richtlijnen en ambities om vervolgens te bepalen welke thema’s voor Gouda relevant zouden kunnen zijn.
Slot
Er gebeurd veel in Gouda. Als ChristenUnie Gouda blijven wij aandacht vragen voor al deze onderwerpen en monitoren we de rapportages, om zo vele initiatieven en ideeën ingebed te krijgen in de organisatiestructuur, op weg naar een rechtvaardige en duurzame maatschappij.